(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Piotr Kiciński - 2007)

(fot. Brygida Kicińska - 2008)

(fot. Marcin Szukała - 2005)

(fot. Piotr Kiciński - 2007)

(fot. Piotr Kiciński - 2007)

(fot. Brygida Kicińska - 2008)

(fot. Brygida Kicińska - 2008)

(fot. Piotr Kiciński - 2007)

(fot. Brygida Kicińska - 2008)

(fot. Brygida Kicińska - 2020)

(fot. Brygida Kicińska - 2020)

(fot. Piotr Kiciński - 2007)

(fot. Brygida Kicińska - 2020)

(fot. Brygida Kicińska - 2020)

(pocztówka z lat 30 XX w.)

(reprodukcja - Der Evangelische Kirchbau Schlesiens – Alfred Wiesenhutter – Breslau – 1926)

(pocztówka z lat 30 XX w.)

Położenie. Miasto siedziba powiatu, ok. 45 km na pd. – zach. od Wrocławia.

Historia. Kościół poewangelicki p.w. Trójcy Świętej z lat 1656 – 57. Zbudowany wg projektu Albrechta von Saebischa i wykonanym pod kierunkiem mistrzów ciesielskich Andreasa Gaspara i Kaspara Koeniga, oraz muratora Hansa Zollnera. Jeden z trzech tego typu (do dnia dzisiejszego istnieje także kościół w Jaworze, nie zachowany w Głogowie) zwanych „kościołami pokoju”. Zbudowany po wojnie trzydziestoletniej (1618 – 1648), kiedy cesarz habsburski podczas Pokoju Westfalskiego w 1648 r. wyraził zgodę. Zezwolenie zawierało pewne rygorystyczne warunki. Kościół mógł być budowany poza murami miasta, bez użycia cegieł i nie mógł mieć wież ani dzwonów. Dzwonnicę wybudowano na p. XVIII w., po pokoju w Altranstaedt – nastąpiło zwiększenie swobód wyznaniowych. W 1831 r. dodano drewnianą sygnaturkę. Remontowany w 1763 po uszkodzeniach w skutek oblężenia miasta przez armię pruską z dobudową zakrystii, 1852 r. z dobudową kruchty i latach 1900 – 02 z odnowieniem malowideł przez Josepha Langera. Restaurowany w latach 1958 – 60 z wymianą pokrycia dachu, 1973 – 75 z odnowieniem polichromii i 1996 – 2002 (dach i polichromie). Obecnie należy do parafii Ewangelicko – Augsburskiej. Kościół znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Wpisany 13 grudnia 2001 r. W 2017 r. wpisany na listę Pomników Historii. Generalny remont organów w 2016 r.

Budowa i wyposażenie. Kościół szachulcowy, trójnawowa bazylika konstrukcji słupowo – ramowej wypełnionej cegłą. Zbudowany na planie krzyża greckiego. Ramiona zamknięte prostokątnie, o kalenicach równych wysokością nawy. Zbudowany z drewna dębowego, zajmuje prawie 1100 m2. Wnętrze może pomieścić 7,5 tys. (3 tys. siedzących) osób. Dookoła nawy dobudowane kaplice, zakrystia na rzucie ośmioboku, kruchty i przybudówki, oraz kamienne epitafia na elewacji zewnętrznej. Dachy strome, kryte gontem z ośmioboczną wieżyczką na sygnaturkę. Zwieńczona blaszanym hełmem z latarnią i chorągiewką z datą „1831”. Wewnątrz stropy płaskie. Wzdłuż ścian wielokondygnacyjne bogato zdobione empory, chóry i loże. Do najcenniejszych zaliczana jest loża książęcej rodziny von Hochberg z 1698 r., oraz rodziny Reussów. Bogata polichromia i płaskorzeźby na stropie i emporach autorstwa Christiana Suessenbacha i Krzysztofa Kalickiego z lat 1693 – 96. Na stropie przedstawienie Trójcy Świętej i muzykujących Aniołów, uzupełnione obrazami w ramach z scenami z Apokalipsy. Przedstawienie Ostatniej Wieczerzy, Ukrzyżowania i Zmartwychwstania. Bogato zdobione balustrady ze scenami biblijnymi i herbami. Liczne olejne obrazy. Zachowana galeria portretów, przedstawiających proboszczów kościoła, drewniane epitafia, tablice cechowe i pamiątkowe herby rodowe. Doliczono się 47 scen i 78 cytatów biblijnych. Duży prospekt organowy z lat 1666 – 69 r., autorstwa Christopha Klose z instrumentem 60 głosowym z 1909 r. firmy Schlag und Sohne. Również małe barokowe organy o 15 głosach nad ołtarzem z 1695 r., autorstwa Christopha Klose. Ołtarz główny z 1752 r. i piękna ambona późnobarokowa (z klepsydrą odmierzającą czas kazań) z 1729 r., autorstwa Gottfrieda Augusta Hoffmana. Barokowa chrzcielnica drewniana, polichromowana z 1661 r. z herbami fundatorów, autorstwa – Pankratius Werner. Dzwonnica szachulcowa z 1708 r. Zbudowana na planie kwadratu, kryta dachem czterospadowym. Plebania z p. XX w., dom kościelnego z XIX w., oraz szkoła i dom wdów z 1708 r.

Także warto zobaczyć. Kościół gotycki z XIV w. z wieżą wysoką na 103 m. Kościoły: barokowe z XVII i XVIII w. Rynek z ratuszem z 1716 r. Pomnik chłopca robiącego kupę z 1936 r. przy oczyszczalni ścieków.

Literatura. [8][39]

Strona główna